Podsumowanie XXVIII Sympozjum – Zakopane, 20-22.06.2022 r.

Kolejne Sympozjum już na nami. Po raz kolejny mieliśmy przyjemność spotkać się w gronie naukowców reprezentujących nauki społeczne, którym idee związane z polską edukacją są niezmiennie bliskie. Uczestnicy tegorocznego  Sympozjum z wielką atencją odnieśli się do zagadnień dotyczących teorii i praktyki pedagogicznej podejmując próby wskazania potrzeb i możliwości kształtowania tego, co określamy mianem „edukacji jutra”.

Wykład wprowadzający na tegorocznym Sympozjum wygłosił prof. zw. dr hab. dr h.c. Bogusław Śliwerski, przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN.

W sesjach plenarnych szanowni prelegenci zwrócili uwagę na główne trendy i problemy współczesnej pedagogiki wytyczając pole do rozważań prowadzonych w dyskusjach panelowych.

Tematyka dyskusji objęła następujące obszary:

  1. Główne cele, zadania, treści, metody, formy i środki edukacji na wszystkich szczeblach szkolnych: stan aktualny i potrzeby zmian.
  2. Procesy wychowania oraz kształcenia dzieci i młodzieży: wzmacnianie zjawisk korzystnych oraz zmniejszanie nasilenia zjawisk szkodliwych.
  3. Stan i uwarunkowania funkcjonowania głównych podmiotów procesów edukacyjnych: nauczycieli, uczniów, rodziców. Pożądane kierunki zmian.

W swoich podsumowaniach przewodniczący paneli zwrócili uwagę na niezwykle owocną wymianę spostrzeżeń, refleksji, wynikającą z zaproponowanych  przez referentów tematów, które w ramach poszczególnych  dyskusji wzbogaciły posiadane już zawodowe doświadczenie wszystkich uczestników. Ponadto, każde wystąpienie wywoływało refleksję i żywą dyskusję ukierunkowaną na praktyczny walor przedstawianych zagadnień.

Mimo wielkiej różnorodności poruszanych zagadnień i problemów, konkluzje z nich wynikające były zbieżne i dotyczyły nie najlepszej kondycji polskiej szkoły. Uznano, że wskazywane przez prelegentów działania innowacyjne pedagogów-pasjonatów ukierunkowane na unowocześnianie edukacji wymagają zastosowań systemowych. Przyczynia się do tego potrzeba znacznego zwiększenia indywidualizacji kształcenia, polegającej na dostrzeganiu odrębności, predyspozycji i potrzeb każdego ucznia oraz kształtowanie właściwych relacji interpersonalnych, umiejętności współdziałania i wzajemnego szacunku.

Warto dodać, że jak co roku, Sympozjum towarzyszyła wspaniała atmosfera, którą tworzą jego uczestnicy, i która m.in. dzięki możliwości bezpośredniego spotkania u podnóża Tatr po długim okresie pandemii, w połączeniu z góralskim folklorem i możliwością wędrówki po tatrzańskich szlakach, obok walorów naukowych, stanowi niewątpliwy atut wydarzenia.

zdjęcie grupy osób które machają w stronę obiektywu

Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom za zaangażowanie i aktywny udział w budowaniu naukowego i społecznego klimatu Sympozjum, sprzyjającego wymianie myśli i wzajemnej współpracy.

Zapraszamy do udziału w XXIX Tatrzańskim Sympozjum Naukowym.

Galeria zdjęć z przebiegu XXVIII TSN

Inne możliwości publikowania

Miejsca w których można publikować artykuły.

  1. Czasopismo „Polska Myśl Pedagogiczna” (ISSN: 2450-4572, 2450-4564)
     100 pkt w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.ejournals.eu
  2. Czasopismo: International Journal of Special Education (ISSN: 0827-3383, 1917-7844)
    –70 pkt
    w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.internationalsped.com/
  3. Czasopismo: Security and Defense Quarterly (ISSN 2300-8741; eISSN 2544-994X)
    –70 pkt
    w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.securityanddefence.pl
  4. Czasopismo „Turyzm/Tourism” (ISSN: 0867-5856, 2080-6922)
    40 pkt w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.czasopisma.uni.lodz.pl
  5. Czasopismo „Kultura Przemiany Edukacja” (ISSN 23000-9888)
    – 40 pkt w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.repozytorium.ur.edu.pl
  6. Kwartalnik naukowy EDUKACJA (ISSN: 0239-6858, e-ISSN: 2449-8998)
    –  40 pkt
    w Wykazie czasopism naukowych i recenzowanych materiałów konferencyjnych MNiSW: www.edukacja.ibe.edu.pl

Termin składania artykułów do powyżej wymienionych czasopism jest niezależny od terminu organizacji Sympozjum (artykuły mogą być przesłane przed i po Sympozjum). Czas publikacji artykułu zależy wyłącznie od planów wydawniczych redakcji danego czasopisma.

XXV Tatrzańskie Sympozjum Naukowe

Założenia i obszary tematyczne XXV Sympozjum

Podstawowym celem Jubileuszowego XXV Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego było prowadzenie rozważań na temat naczelny: „Możliwości wyzwalania potencjału dydaktyczno-wychowawczego Edukacji jutra”.

Edukacja obejmuje procesy kształcenia (nauczania i wychowania umysłowego), wychowania (moralnego, estetycznego, zdrowotnego), opieki, animacji społecznej, profilaktyki obejmującej dzieci, młodzież i dorosłych. Kluczowymi składnikami edukacji są kształcenie i wychowanie. Mają one duży potencjał, który można wyzwalać w przyszłości, a są nim wartości, z których wywodzone są cele i zadania edukacyjne, przede wszystkim klasyczna triada wartości naczelnych:

  • PRAWDY (m.in. wiedzy prawdziwej, mądrości, myślenia krytycznego, myślenia twórczego),
  • DOBRA (np. wolności, demokracji, sprawiedliwości, współdziałania, solidarności),
  • PIĘKNA (w tym: przeżyć estetycznych, postaw twórczych, zdrowia, sprawności fizycznej).

Jednak w życiu jednostkowym i zbiorowym występują także antywartości, takie jak: fałsz, zło, brzydota, i ich pochodne, m.in. niesprawiedliwość, autorytaryzm, zaburzenia w zachowaniu uczniów i wychowanków, przemoc w szkole i poza nią. W edukacji jutra pożądane będzie zarówno wyzwalanie wartości, jak i przeciwdziałanie antywartościom, ograniczanie ich występowania. W związku z powyższym w trakcie

Sympozjum ważnym było:

  1. Podjęcie tematyki związanej z: 1) celami i zadaniami edukacji jutra; 2) procesami kształcenia, wychowania, opieki, animacji społecznej, profilaktyki; 3) efektywnością tych procesów; 4) z podmiotami edukacji (przede wszystkim nauczycielami, wychowawcami, uczniami, wychowankami, rodzicami); 5) uwarunkowaniami efektów tych procesów.
  2. Nawiązanie do wiedzy z aktualnych polskich badań empirycznych nad edukacją, w tym do badań diagnostycznych, wyjaśniających oraz do badań eksperymentalnych, a także nawiązanie do doświadczeń praktycznych, do innowacji pedagogicznych.
  3. Nawiązanie do wiedzy z badań historycznych i badań porównawczych.
  4. Nawiązanie do wiedzy z badań z nauk pokrewnych dla pedagogiki – głównie z nauk filozoficznych, psychologicznych, socjologicznych.

W toku Sympozjum istotne było rozwinięcie zagadnienia przygotowywania nauczycieli i wychowawców do edukacji jutra (kształcenia, dokształcania, samokształcenia), nie tylko w zakresie efektywnych sposobów prowadzenia procesów edukacyjnych, lecz także – co dziś jest coraz ważniejsze – do:

  1. umiejętnego reagowania na: agresję uczniów i wychowanków, uzależnienia dzieci i młodzieży, ich zachowania ryzykowne, jak również na cyberprzemoc;
  2. celnego prowadzenia kształcenia i wychowania uczniów z defektami rozwojowymi (fizycznymi i psychicznymi), uczniów i wychowanków z niepełnosprawnościami oraz przejawiających zaburzenia w zachowaniu.

prof. dr hab. Stanisław Palka

Przewodniczący Komitetu Naukowego XXV TSN

XXIV Tatrzańskie Sympozjum Naukowe

Problematyka seminarium obejmowała:

  • wartości, cele, zadania  edukacji jutra w zakresie wychowania, kształcenia, opieki, animacji, profilaktyki. Prognozowanie rozwoju edukacji jutra. Projekty zmian edukacji w skali makro i mikro.
  • diagnozowanie, wyjaśnianie, rozumienie, interpretowanie składników współczesnej edukacji (procesów i funkcjonowania podmiotów) od wychowania przedszkolnego do studiów doktoranckich – przesłania na przyszłość.
  • pozytywne i negatywne uwarunkowania procesów edukacji, formalne i nieformalne oraz wewnętrzne i zewnętrzne składniki uwarunkowań – przesłania na przyszłość.
  • wiedza z doświadczeń i badań pedagogicznych (historycznych, porównawczych) oraz z innych (pozapedagogicznych) nauk w analizie współczesnej edukacji – przesłania na przyszłość.
  • zmienianie edukacji: eksperymenty pedagogiczne, próby eksperymentalne, badania w działaniu, innowacje pedagogiczne (treściowe, metodyczne, organizacyjne) – z myślą o edukacji jutra.

XXII Tatrzańskie Sympozjum Naukowe

Problematyka seminarium obejmowała:

  1. Metodologiczne problemy badań edukacyjnych.
  2. Polityka edukacyjna.
  3. Uwarunkowania edukacji.
  4. Aksjologiczne i teleologiczne problemy edukacji jutra.
  5. Jakość kształcenia i niepowodzenia szkolne. Podstawa programowa a wymagania edukacji jutra. Ewaluacja postępów w nauce uczniów i studentów.
  6. Zagrożenia wychowawcze wyzwaniem dla szkoły jutra.
  7. Wychowanie przedszkolne, wczesnoszkolne i szkolne w perspektywie jutra.
  8. Edukacja spersonalizowana. Szkoły rodzinne.
  9. Różnorodność (w aspekcie płci, wieku, rasy, wyznania, pochodzenia…) wyzwaniem dla edukacji jutra.
  10. Liderzy edukacji szkolnej. Autorytet w edukacji.
  11. Czas jako wartość oraz jego organizacja i spędzanie. Zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne w edukacji jutra.
  12. Potrzeba aksjologii na studiach pedagogicznych.
  13. Rola dydaktyki w edukacji i naukach o niej.
  14. Edukacja a nowe technologie i formy kształcenia (e-learning, uczenie się przez całe życie). Innowacje w edukacji.
  15. Kapitał ludzki a edukacja jutra. Aktualne i perspektywiczne problemy edukacji pro-zawodowej i zawodowej.
  16. Emigracja zarobkowa młodych Polaków i jej skutki.
  17. Istota uniwersytetu, jego tożsamość, etos, misja i dziedzictwo. Uczelnie niepubliczne w poszukiwaniu tożsamości.
  18. Podstawy prawne szkolnictwa wyższego.
  19. Efekty kształcenia, Krajowe Ramy Kwalifikacji i problematyka parametryzacji w szkolnictwie wyższym.
  20. Oświata dorosłych. Kształcenie ustawiczne. Uniwersytet Trzeciego Wieku.
  21. Tradycja i nowoczesność w edukacji i naukach o niej.
  22. Rola harcerstwa w wychowaniu młodzieży.
  23. Współczesna rodzina w perspektywie wyzwań i zagrożeń. Edukacja prorodzinna.
  24. Nauka, wiedza i wiara w kontekście edukacji jutra.
  25. Pamięć, Ojczyzna, patriotyzm, tożsamość i dziedzictwo narodowe w edukacji jutra.
  26. Kultura fizyczna (wychowanie fizyczne, sport, krajoznawstwo, turystyka, rekreacja) i wychowanie zdrowotne w edukacji jutra.

HUMANITAS Pedagogika i Psychologia

„HUMANITAS Pedagogika i Psychologia”. Czasopismo jest umieszczone w Wykazie czasopism naukowych MNiSW z przypisaną liczbą 40 pkt. za artykuł.

Numery, których wydanie zostało zaplanowane na rok 2025, ukażą się w drugiej połowie 2025 r.

Informacje dotyczące czasopisma, w tym informacje niezbędne do poprawnego przygotowania artykułu (tj. tematyczny zakres zainteresowań, wymagania dotyczące konstruowania artykułu, wymagania redakcyjne) oraz wewnętrzna procedura dotycząca prac wydawniczych (od zgłoszenia artykułu do jego publikacji), znajdują się na jego stronie internetowej: www.humanitas-pedagogika.publisherspanel.com.

Artykuły do czasopisma prosimy zgłaszać wyłącznie za pomocą panelu redakcyjnego czasopisma dostępnego na stronie: editors.publisherspanel.com.

Jednak w ramach patronatu medialnego czasopisma nad XXXI Tatrzańskim Sympozjum Naukowym „Edukacja jutra” do prac redakcyjnych w czasopiśmie „HUMANITAS Pedagogika i Psychologia” nie będą mogły zostać skierowane teksty, które zostaną nadesłane po 31 marca 2025 r. oraz

  • nie są przygotowane zgodnie z wymaganiami czasopisma opisanymi na jego stronach internetowych,
  • ich tematyka jest niezgodna z przyjętą linią czasopisma,
  • nie uzyskają pozytywnych recenzji wydawniczych.

Tematyka

Debatowanie na temat „edukacji jutra” ma ograniczenia związane z polityką oświatową wyznaczoną przez politykę elit władzy stosowaną przez kolejne polskie rządy, ta polityka oświatowa wyznacza naczelne idee edukacyjne, ramy treści kształcenia i wychowania, nadzór administracyjny na dyrektorami szkół i nauczycielami. Zygmunt Mysłakowski w opublikowanej w 1936 roku książce pt. „Nauczanie żywe a podręcznik szkolny” (Lwów1936, Nakładem Księgarni Pedagogicznej we Lwowie, H. Łopieński, R. Spineter) w rozdziale pt. „Pozapedagogiczne czynniki nauczania” napisał, że „…rzeczywistość szkoły nie jest współrozciągła z autonomiczną teorią wychowania czy nauczania; nakrywają się one tylko częściowo. Praktyczna pedagogika i systemy organizacyjne szkoły nie są obojętne dla takich czynników, jak kościół, państwo, sfery gospodarcze etc. Cały układ stosunków społecznych ciśnie na szkołę, urabia ją w myśl swoich postulatów, będących wyrazem kompromisu różnorodnych interesów grup.” (s. 7). Tak się rzecz ma i współcześnie, teoria i praktyka (metodyka) kształcenia i wychowania zderza się z polityką oświatową (nie jest „współrozciągła”) niekiedy zawłaszczającą znaczną część pola edukacji.

My na XXVIII Tatrzańskim Sympozjum Naukowym jesteśmy związani z teorią i praktyką a nie z polityką oświatową i z tej pozycji podejmujemy próby wskazania potrzeb i możliwości kształtowania tego, co określamy mianem „edukacji jutra”. Niżej nakreślam 11 wskazówek i propozycji do rozważenia przez Uczestniczki i Uczestników XXVIII TSN w 2022 roku.

Co się tyczy tematyki referatów, głosów w dyskusjach trzeba zwrócić uwagę na stałe elementy edukacji „wczoraj”, „dziś”, „jutro”, do których należą kształcenie – nauczanie i wychowanie umysłowe (temu wychowaniu, przede wszystkim rozwijaniu myślenia krytycznego i twórczego uczniów należy przydać znacznie większe znaczenie), wychowanie: moralne, estetyczne, zdrowotne (temu trzeba dać więcej miejsca) a także wychowanie obronne, opieka, profilaktyka, animacja społeczna i kulturowa. W tym zakresie można rozważać m.in. możliwe cele i zadania pracy nauczycieli i wychowawców, metody, formy, środki, ewaluację, elementy swobody nauczycieli, uczniów i rodziców. Referaty i głosy w dyskusji warto spierać na danych z badań empirycznych ilościowych i jakościowych (ale i z doświadczeń osobistych, praktycznych) związanych z pytaniami: Co jest „dzisiaj”? (badania opisowe, diagnostyczne, wyjaśniające) – odpowiedzi mogą służyć do projektowania zmian, Co było „wczoraj?” (badania historyczne), Co może i powinno być „jutro”? (badania eksperymentalne, badanie w działaniu, innowacje), Co jest w innych krajach? (badania porównawcze, międzynarodowe). Można dane o edukacji czerpać nie tylko z nauk pedagogicznych ale także głównie z nauk filozoficznych, psychologicznych, socjologicznych, etnologicznych. Istotne do podjęcia są dane o zjawiskach i procesach negatywnych wychowawczo (agresji, cyberprzemocy, uzależnień, marginalizacji, dyskryminacji, nietolerancji wobec „Innych”) w celu obniżenia ich nasilenia w przyszłości. Trzeba uwzględnić dane o wspomaganiu nauczycieli w kształceniu i wychowaniu uczniów z niepełnosprawnościami fizycznymi i psychicznymi (m.in. depresji, prób samobójczych). Ważne są informacje o modyfikowaniu procesów edukacji w okresie pandemii i zdalnych kontaktów nauczycieli, uczniów i rodziców a także dane o relacjach nauczycieli z rodzicami związanych ze współdziałaniem i obniżaniem poziomu wzajemnej niechęci, m.in. zachowań roszczeniowych rodziców. Wystąpienia na Sympozjum „Edukacja jutra’’ mogą się odnosić do wszystkich faz rozwoju człowieka: od wychowania przedszkolnego do kształcenia w szkołach wyższych i dalej – do aktywizowania osób dorosłych, seniorów. W XXVIII TSN pożądana jest obecność zarówno badaczy naukowych samodzielnych (profesorów, doktorów habilitowanych), jak i pomocniczych (doktorów, magistrów, licencjatów), ci drudzy będą tworzyć i realizować „edukację jutra”, możliwa jest także obecność praktyków edukacyjnych: nauczycieli, wychowawców, opiekunów, pedagogów szkolnych. Tatrzańskie Sympozja Naukowe realizowane są w formach obrad, wycieczek tatrzańskich, kontaktów z kulturą i sztuką podhalańską na terenie Zakopanego (takie formy zainicjował prof. dr hab. Kazimierz Denek – twórca wpierw Tatrzańskich Seminariów Dydaktycznych na temat „Oświata na wirażu”, w dalszej fazie – od 1999 roku „Tatrzańskich Seminariów Naukowych” aż do aktualnej formy „Sympozjów”).

Uczestnictwo w XXVIII TSN wiąże się z indywidualnymi wystąpieniami wszystkich Osób zgłoszonych, bądź w sesjach plenarnych, bądź w grupach panelowych (dyskusyjnych) i – co ważne – w formie artykułów w pracach zbiorowych i zeszytach naukowych, to są znaczące korzyści rozwojowe.

Okres trzech dni Sympozjum stwarza możliwości kontaktów, konsultacji, relacji towarzyskich uczestników, co wyraża się w budowaniu wspólnoty edukacyjnej” Osób z różnych środowisk Polski.

Zachęcam do udziału w XXVIII Tatrzańskim Sympozjum Naukowym i życzę korzyści oraz satysfakcji z tego udziału.

Prof. dr hab. Stanisław Palka Przewodniczący Komitetu Naukowego XXVIII Tatrzańskiego Sympozjum Naukowego „Edukacja jutra”

Redakcja publikacji

W sprawach dotyczących publikacji w monografii naukowej Tatrzańskiego Seminarium Naukowego Edukacja jutra i czasopisma HUMANITAS Pedagogika i Psychologia, wsparciem merytorycznym służy Państwu:

dr Danuta Morańska – Redaktor naukowy monografii

tel.: 603 631 550

e-mail: danuta.moranska@humanitas.edu.pl

W sprawach dotyczących publikacji w innych czasopismach, wsparciem merytorycznym służy Państwu:

dr hab. Piotr Oleśniewicz, prof. AH

tel.: 601 73 43 39

e-mail: piotr.olesniewicz@humanitas.edu.pl